Jezebel
Eski Ahit’te yer alan kötü karakterlerden biri olan Jezebel bir Fenike kraliçesidir. Adı günahkar kadınlarla özdeşleşmiştir. Kutsal kitapta İsrailliler’e kendi tanrısı olan Baal’e tapmaları için baskı yaptığı ifade edilmektedir. Buna karşılık İsrail’in peygamberleri bu teklifi reddettiklerinde onları öldürmüştür.
Jezebel’in hikayesi Eski Ahit’in iki kitabında işlenir: “Krallar 1” ve “Krallar 2.” Hem gerçekten yaşayıp yaşamadığı hem de sahip olduğu kötü şöhreti hakedip etmediği uzmanlar arasında tartışma konusu olmuştur. Eğer Jezebel gerçek bir tarihi karakterse MÖ 9. yy’da yaşamış olduğu tahmin edilmektedir.
Bir kralın kızı olduğu iddia edilen Jezebel yine bir kralla, Kuzey İsrail’in hakimi olan Kral Ahab’la evlenecektir. Eski Ahit’teki sevilmeyen karakterlerden biri olan Ahab, işlediği günahlarla tanrının gazabını üzerine çeken bir dizi iktidar sahibinin arasında yer almaktadır. Gerçekten de Kral James Bible onun için “Ahab, Tanrı’nın öfkesini kendisinden önce hiçbir İsrail kralının yapamadığı kadar üzerine çekmeyi başardı,” demektedir.
Ahab Jezebel’in teşvikiyle Fenike tanrısı Baal’a tapılmasına izin vermiştir. Jezebel Ahab’ı Baal tapınaklarına maddi destek sağlaması için yönlendirmiş, Baal dinine yeni inananlar kazanmak için kaynaklarda ne olduğu açıkça ifade edilmeyen bazı cinsel uyarıcı yöntemler dahi kullanmıştır. Ahab’ın ölümünden sonra oğulları Ahaziah ve Jehoram yönetimi devralmıştır. Anneleri ise onların döneminde de Baal inancını desteklemeyi sürdürmüştür.
Baal’a tapmak Akdeniz’de son derece yaygın olan bir inançtı. İncil’de anlatılan öykünün Orta Doğu’da yaşanmış olan eski bir dini sürtüşmeye işaret ediyor olması mümkündür. 1960’ların başında Jezebel’e ait olabileceğine inanılan bir mühür bulundu. Buna karşılık pek çok uzman bulunan mührün kutsal metinlerde anlatılan karakterle bir bağlantısı olabileceği iddiasına karşı çıkmıştır.
İncil’e göre Jezebel’in ölümü Jehu’nun Tanrı tarafından Ahab’ın evini yerle bir etmekle görevlendirilmesinin ardından geldi. Tanrı Jehu’dan Jezebel’in ahlaksızlıklarına bir son vermesini istemişti. Jehoram’ı öldüren Jehu, Jezebel’i sarayında kıstırdı. Öldürüleceğini bilen Jezebel makyaj yapıp (metinlerde “Jezebel boyandı” ifadesi kullanılmaktadır) Jehu’yla yüzleşti. Jehu onu açık bir pencereden atlamaya zorladı. Jezebel’in düştüğü yerde bedenini köpekler parçaladı. Eski Ahit’te Jezebel’in sonu şöyle anlatılıyor: “Jezebel’den geriye kalanlar toprağa gübre oldu.”
Ek Bilgiler
1- Jezebel Asya’da bir kelebek türünün adıdır. Bu türün erkekleri soluk, dişileri ise çok canlı renklere sahiptir.
2- Jezebel Fenike dilinde “Ekselansları nerede?”anlamına gelmektedir.
3- Uzun bir süre aşağılayıcı bir sözcük olarak kullanılan “Jezebel” kelimesi daha sonra feminist gruplar ve kadın dergileri tarafından sahiplenilmiş ve hatta bir iç çamaşırı markasına isim vermiştir.